MALARYA

Malarya �o�u tropik �lkede g�r�len hayati tehlikeli parazittik bir hastal�kt�r. Hemen hemen b�t�n tropik ve alt tropik b�lgelerde g�r�len anofel sivri sine�i taraf�ndan ta��n�r ve bula�t�r�l�r. Anofel sivrisinekleri alacakaranl�ktan �afa�a kadar olan gece b�l�m�nde aktif olurlar. Bu sebeple antimalarya ila�lar�n �zellikle ak�amlar� ve geceleri malarya risk b�lgesinde bulunan ki�ilerce kullan�lmas� tavsiye edilmektedir. �nsanda malaryaya sebep olan parazitler; Plasmadium profoza, P.falciparum, P.vivax, P. ovale, P.malaria'd�r.

R�SK FAKT�RLER�

Malaryaya yakalanma riski;

1. Yolculuk g�zergah�na,
2. Yolculuk s�resine,
3. Ne kadar ak�am ve geceleri yolculuk yap�ld���na,
4. B�lgedeki anofel sivri sineklerinin say�s�na ve �e�idine,
5. �klime,
6. Co�rafyaya,
7. Ya��� mevsimine ba�l� olarak de�i�ir.

KORUNMA

1. Erken Te�his ve Tedavi

Pek az insan malarya risk b�lgesine yolculuklar� s�ras�nda sivri sinek s�r�klar�ndan ka�abilirler. Hi�bir ila� malaryaya kar�� tam etkili de�ildir. Bu sebeple her an malaryaya yakalanabilirsiniz. Malaryan�n erken te�hisi ve tedavisi bu sebeplerle �ok �nemlidir. Antimalarya ila�lar� kullanmaya hala devam etmenize ra�men, malarya risk b�lgesinde olun yada olmay�n, ate�lenirseniz; hemen bir doktora ba� vurun, malarya risk b�lgesinde bulundu�unuzu ve malaryaya yakaland���n�zdan ��phelendi�inizi s�yleyin ve acil olarak kan testi yap�lmas�n� isteyin. Ate�lendi�iniz zaman malarya parazitleri kanda fark edilebilir hale gelmi� demektir. (�ok tehlikeli olan Falciparum Malarya genellikle 3 ay yada daha uzun bir s�rede ortaya ��kar.)

2. Sivrisineklerle Temas�n En Aza �ndirilmesi Y�ntemleri

• Her t�rl� sivrisinek koruyucu a��n kullan�m�,
• Geceleri a��k alanlarda bulunmamak,
• Sivri sinekleri �ekti�i i�in parf�m, kolonya, aftershave ve koyu renkli giysiler kullanmamak,
• Ak�amlar� elleri ve kollar� kapatan giysiler giymek,
• Yatmadan �nce sivrisinekleri �ld�rmek i�in aerosol ila�lar kullan�m�,
• Sivrisinek sarg�lar� yada pyrethroid i�eren buharla�an has�r kullan�m�
• Sivrisinek kovucu v�cut spreyleri kullan�m�,

MALARYA BEL�RT�LER�

Malarya belirtileri en erken hastal��� ta��yan sinek taraf�ndan sokulduktan 6-8 g�n sonra ortaya ��kabilece�i gibi anti malarya ila�lar kesildikten ve malarya b�lgesinden ayr�ld�ktan aylar sonra dahi ortaya ��kabilir.

• Ate�,
• Titreme,
• Eklemlerde ac�ma,
• Ba� a�r�s�,
• Kas a�r�s�,
• S�tma,
• Tekrar eden kusmalar,
• Genel ihtiya�,
• Koma.

�nemli:

�U AN K� K�RESEL DURUM

• D�nyada y�ll�k yakla��k 300 milyon ila 500 milyon yeni vaka bekleniyor.
• Malarya vakalar�n�n %90'n�ndan fazlas� Alt-Sahra Afrikas�'nda meydana geliyor.
• �yimser bir tahminle malaryadan y�lda 1 milyon �l�m bekleniyor
• Malarya 101 �lke ve alt b�lgelerinde yayg�n bir hastal�kt�r. Bu �lkelerin da��l�m�; Afrika'da 45, Amerika'da 21, Avrupa'da 4, Do�u Akdeniz'de 14, G�neydo�u Asya'da 8 ve Bat� Pasifik'te 9 �lkedir.

MALARYA R�SK B�LGELER�